Du lịch tâm linh Đền Dâu - Quán Cháo đất Tam Điệp

Đền Quán Cháo, đền Dâu thuộc địa phận thành phố Tam Điệp, nằm cách Ninh Bình khoảng 12 đến 15km về phía Nam.  Đây là hai địa danh đã đi vào lịch sử, thơ văn cổ một thời và được không ít người biết tới.

(Đền Quán Cháo)

Đền Quán Cháo nằm cách Ninh Bình khoảng 12km, thuộc phường Tây Sơn, Tam Điệp. Nguồn gốc tên gọi “Quán Cháo” bắt nguồn từ sự tích tiên dâng cháo cho binh sĩ Tây Sơn trước giờ xung trận. Ngoài ra đền Quán Cháo còn gắn liền với chiến thắng Đống Đa của vị vua áo vải Quang Trung. Đây được coi như một ánh hào quang rực rỡ trong lịch sử nước nhà. Đền có tên chữ là “Chúc Sơn Tiên Từ (Đền Tiên núi Cháo). Tương truyền Liễu Hạnh công chúa hiển linh thành bà chủ quán nước, khi vua Quang Trung kéo quân ra Bắc đánh giặc Mãn Thanh bà đã nấu cháo khao quân. Sau khi thắng trận trở về để tưởng nhớ công ơn Mẫu Liễu vua Quang Trung đã cho lập đền thờ và đặt tên “Quán Cháo”. Người dân nơi đây thường truyền cho nhau câu ca dao cổ:

“Một thôi đi đến chợ Ghềnh

Lễ Tiên Quán Cháo mới trình chúa Dâu”

Lễ đền Quán Cháo diễn ra vào 15 tháng giêng hàng năm cho đến hết 3/3 âm lịch. Người ta thường qua lễ Quán Cháo (gọi là lễ trình) sau đó mới vào dự lễ hội đền Dâu.

(Đền Dâu)

Cách đền Quán Cháo khoảng 3km đi về hướng Thanh Hóa là đền Dâu. Đền Dâu thuộc địa phận phường Nam Sơn, Tam Điệp, Ninh Bình. Đền có tên chữ là “Tang Dã Linh Từ” (Đền thiêng nương Dâu). Cũng như đền Quán Cháo đền Dâu thờ Thánh Mẫu Liễu Hạnh – một trong tứ bất tử của điện thần Việt. Tương truyền  Mẫu Liễu đã hóa thân thành người con gái giúp nhân dân và quân lính Tây Sơn trồng dâu, nuôi tằm. Lễ hội đền Dâu cũng diễn ra vào 15 tháng giêng, trùng với hội đền Quán Cháo. Tương truyền đó là ngày đặt hom dâu đồng thời cũng là ngày chiến thắng khải hoàn của vua Quang Trung.  Di tích đền Dâu nằm trong phòng tuyến Tam Điệp – Biện Sơn, đây là một phòng tuyến có ý nghĩa quan trọng của đan tộc trong chiến thắng quân Thanh năm 1987.

Với những giá trị lịch sử trên, năm 2009 đền Dâu, Quán Cháo đã được UBND Tỉnh cấp bằng di tích lịch sử cấp Tỉnh. Bên cạnh đó, đền Dâu, Quán Cháo là hai địa danh tâm  linh nổi tiếng có ý nghĩa quan trọng với người dân Tam Điệp. Hàng năm đền Dâu, Quán Cháo tiếp nhận hàng nghìn lượt du khách và tín đồ phật tử từ mọi miền Tổ quốc về đây tham quan, lễ Phật. 

(tổng hợp)